Isıtma Tesisatı Türleri, Arızaları ve Kullanımı
Isıtma tesisatı, binaların iç mekanlarını sıcak tutmak ve konforlu bir yaşam ortamı sağlamak için kullanılan mekanik tesisat sistemidir. Bu sistem, ısı üretimi, ısı dağıtımı ve kontrol elemanlarından oluşur.
1. Isıtma Sistemleri Türleri
Isıtma tesisatları, kullanım amacına ve enerji kaynağına göre farklı sistemlere ayrılır:
A) Merkezi Isıtma Sistemleri
Bir bina veya site gibi büyük yapıların tek bir merkezi kazan dairesinden ısıtılmasıdır.
• Avantajı: Yakıt tasarrufu sağlar, bakımı daha kolaydır.
• Dezavantajı: Bireysel kontrol sınırlıdır.
1. Kaloriferli Merkezi Sistem
• Sıcak suyu kazan veya kombi ile üretir, borularla radyatörlere dağıtır.
Yakıt Türleri: Doğal gaz, kömür, fuel-oil, biyokütle vb.
2. Buhar ve Kızgın Su Sistemleri
• Genellikle sanayi tesislerinde kullanılır.
• Yüksek basınçlı su veya buhar ile ısı transferi sağlar.
B) Bireysel Isıtma Sistemleri
Her dairenin veya evin kendi ısı kaynağıyla ısıtılmasıdır.
• Avantajı: Kullanıcı bağımsızdır, sıcaklık kontrolü mümkündür.
• Dezavantajı: Merkezi sistemlere göre yakıt tüketimi daha fazla olabilir.
1. Kombili Isıtma Sistemi
• Doğal gaz, LPG veya elektrik ile çalışan kombi suyu ısıtır ve radyatörlere dağıtır.
• Avantajı: Kullanıcı istediği zaman açıp kapatabilir.
• Dezavantajı: Su basıncı düşükse verim azalır.
2. Sobalı Isıtma Sistemi
• Odun, kömür veya doğalgaz sobası kullanılır.
• Günümüzde yerini daha modern sistemlere bırakmıştır.
3. Şömine Isıtma
• Dekoratif ve lokal ısıtma için kullanılır.
• Kapalı sistemli (ısıtma borularıyla dağıtılan) şömineler de vardır.
C) Yerden Isıtma Sistemleri
• Boru Hatlı (Sulu) Yerden Isıtma: Zeminin altına yerleştirilen borular içinde sıcak su dolaştırılır.
• Elektrikli Yerden Isıtma: Zemine döşenen rezistans telleriyle ısıtma sağlanır.
• Avantajları: Daha eşit sıcaklık dağılımı, radyatör ihtiyacını ortadan kaldırır.
• Dezavantajı: İlk kurulum maliyeti yüksektir.
2. Isıtma Tesisatında Kullanılan Elemanlar
Kazan / Kombi: Isıyı üreten ana sistemdir.
Radyatörler: Isıyı odaya yayar.
Boru Hatları: Sıcak suyu taşır (PPRC, bakır veya çelik olabilir).
Pompa (Devirdaim): Su dolaşımını sağlar.
Termostat: Sıcaklığı kontrol eder, otomatik açma-kapama yapar.
Genleşme Tankı: Isı genleşmesiyle oluşan basıncı dengeler.
Havlupan (Banyo Radyatörü): Banyoda hem havluları kurutur hem de ortamı ısıtır.
3. Isıtma Tesisatı Boru Çeşitleri
Boru Türü Kullanım Alanı
PPRC Boru: Kombi ve kalorifer tesisatında yaygın olarak kullanılır.
Bakır Boru: Dayanıklı ve uzun ömürlüdür, eski sistemlerde yaygındır.
Siyah Çelik Boru: Büyük merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılır.
PEX Boru: Yerden ısıtma sistemlerinde esnek yapısı nedeniyle tercih edilir.
4. Isıtma Tesisatı Bakımı ve Verimlilik Artırma Yöntemleri
• Radyatör Temizliği: Peteklerin içinde zamanla tortu birikir, düzenli temizlenmelidir.
• Kombi ve Kazan Bakımı: Yılda en az bir kez uzman tarafından kontrol edilmelidir.
• Boru Hatlarının İzolasyonu: Isı kaybını önlemek için borular izole edilmelidir.
• Termostatik Vana Kullanımı: Odalara göre sıcaklık ayarı yaparak tasarruf sağlar.
• Hava Alma İşlemi: Radyatörlerde hava birikmesi ısı verimini düşürür, düzenli olarak hava alınmalıdır.
5. Isıtma Sistemleriyle İlgili Standartlar ve Yönetmelikler
• TS 2164: Merkezi ısıtma tesisatı kurallarını belirler.
• Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği: Isıtma sistemlerinde enerji tasarrufu kurallarını içerir.
• TS EN 12831: Isıtma sistemleri için ısı kaybı hesaplamalarını belirler.
Sonuç
Isıtma tesisatı, konfor, enerji tasarrufu ve uzun ömürlü kullanım için iyi planlanmalı ve düzenli bakım yapılmalıdır. Sistem seçimi yapılırken bina yapısı, ısı ihtiyacı ve yakıt türü gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
